Áo dài ngũ thân là một hình ảnh quen thuộc và đã trở thành biểu tượng truyền thống trong thơ ca, nhạc họa và trang phục dân tộc của Việt Nam từ lâu đời. Với những biến cố lịch sử qua thời gian, áo dài ngũ thân đã trải qua quá trình cách tân nhằm tạo ra sự phù hợp với thẩm mỹ hiện đại. Hãy cùng Áo Dài Tài Lộc khám phá chi tiết hơn về những mẫu áo dài ngũ thân trước đây và ngày nay trong bài viết sau đây.
1. Áo dài ngũ thân là gì?
1.1. Khái niệm
Áo ngũ thân là một loại trang phục truyền thống của người Việt Nam, xuất hiện từ năm 1744 sau cuộc cải cách trang phục Đàng Trong do chúa Nguyễn Phúc Khoát thực hiện. Áo dài ngũ thân được gọi như vậy vì được ghép từ 5 thân áo (vạt áo) với 2 thân áo trước và 2 thân áo sau đối nhau ở trước ngực và sau lưng, cùng với thân áo thứ 5 nằm bên phải trong thân áo thứ nhất.
Áo dài ngũ thân nam có thiết kế với phần cổ cao, thẳng và vuông, tượng trưng cho sự chính trực của người đàn ông quân tử. Áo ngũ thân nam có 5 nút được làm bằng kim loại, ngọc, gỗ, và các chi tiết tà áo rộng, chân tà (cuối tà) cong hình miệng cười. Áo ngũ thân nam và nữ có thiết kế tương đối giống nhau, chỉ khác nhau ở những chi tiết như phần cổ áo nữ thấp hơn nam, phần ống tay hẹp hơn và vạt áo nam dài hơn áo nữ. Cả hai áo nam và áo nữ đều có 5 cúc chạy theo vạt áo bên trái, từ phía trước xuống eo.
Khái niệm áo dài ngũ thân
1.2. Phân loại
- Áo Tấc: Áo tấc có phần ống tay áo được thiết kế ôm sát vào tay người mặc. Áo tấc được kết hợp với quần dài, che phủ toàn bộ từ cổ đến gối. Áo tấc nam và áo tấc nữ đều có cổ đứng và được cài cúc bên phải, tà áo chắp từ năm mảnh vải. Hiện nay, các mẫu áo tấc cách tân thu hút sự quan tâm của nhiều người.
- Áo Tay Chẽn: Áo tay chẽn có phần thân áo tương tự như áo tấc, tuy nhiên, phần đoạn vải nối từ khuỷu tay tới quá cổ tay khoảng 2cm được may thành ống tay hẹp. Hai thân áo trước của áo tay chẽn dài qua đầu gối khoảng 5-7cm và ở trên mắt cá một chút. Ống tay được may gọn hơn so với áo tấc, do đó áo này được gọi là áo tay chẽn.
Phân loại
2. Đặc điểm và ý nghĩa của áo ngũ thân
Áo dài ngũ thân là một mẫu áo dài truyền thống được may hai lớp, bao gồm lớp áo bên ngoài và lớp lót bên trong, mang lại sự thoải mái, tiện lợi, gọn gàng và kín đáo cho người mặc.
Kiểu dáng và cấu trúc của áo mang lại tính ứng dụng cao, tạo cho người đàn ông sự đứng đắn, oai phong. Đối với phụ nữ, áo dài ngũ thân tôn dáng và che đi những khuyết điểm của cơ thể. Tuy nhiên, cách may của áo ngũ thân rất phức tạp và giá thành cao hơn so với các mẫu áo dài thông thường.
Theo truyền thống, áo ngũ thân xưa được coi là biểu tượng của lý tưởng cao đẹp của con người: bốn thân áo của vạt trước và vạt sau tượng trưng cho “tứ thân phụ mẫu”, trong khi thân áo bên trong tượng trưng cho người mặc.
Áo ngũ thân có năm nút, mỗi nút tượng trưng cho ngũ thường (nhân – nghĩa – lễ – trí – tín) và ngũ luân (quân thần: vua – tôi, phụ tử: cha – con, phu phụ: chồng – vợ, huynh đệ: anh – em, bằng hữu: bạn bè).
Khi mặc áo ngũ thân, người ta mang trên mình ý nghĩa của một con người đạo đức, không làm trái với các quy tắc đạo lý của xã hội.
Đặc điểm và ý nghĩa của áo ngũ thân
3. Những giá trị mà áo dài ngũ thân mang lại
Áo dài ngũ thân thể hiện sự khiêm nhường, kín đáo, phong cách đứng đắn và tinh tế của người mặc. Sự tinh tế của áo ngũ thân còn được thể hiện trong kỹ thuật may, việc ghép hoa văn với sự khớp hoàn hảo, từng đường chỉ may thẳng, nhỏ và đều, không để lộ đường may.
Đường cong của tà áo và chân vạt áo được thiết kế lượn, tạo ra một đường cong hình cánh cung, đồng thời sống động và mềm mại. Trong quá trình may áo ngũ thân, việc tạo hình cho tà áo là công đoạn phức tạp nhất, và đẹp hay xấu của áo phụ thuộc vào công đoạn này.
Bộ áo dài ngũ thân truyền thống cho nam giới có một đặc điểm đặc biệt, đó là có một chiếc khăn quấn (khăn đóng) hình chữ Nhân hoặc chữ Nhất, được quấn rối màu đen, tạo nếp ở phía trước. Phần phía sau được quấn chặt và giữ bằng búi tóc. Hình thức quấn khăn này cũng tượng trưng cho lòng nhân nghĩa và trung hiếu luôn được đặt lên hàng đầu.
Tuy áo ngũ thân đã trải qua nhiều biến cố lịch sử và dần trở nên ít phổ biến hơn, nhưng hiện nay nó chỉ còn được thấy ở Huế và do một số nghệ nhân và thợ may biết cách may áo ngũ thân.
Những giá trị mà áo dài ngũ thân mang lại
4. Những mẫu áo dài ngũ thân cho cả nam và nữ hiện nay
Việc tìm kiếm những mẫu áo dài ngũ thân hiện đại không phải điều dễ dàng. Dưới đây là một số mẫu áo dài ngũ thân cho cả nam và nữ mà bạn có thể tham khảo để lựa chọn cho riêng mình:
Áo dài ngũ thân cách tân
Thiết kế hiện đại hơn, mẫu áo này thu hút sự quan tâm của nhiều người nhờ sự hòa hợp với xu hướng thời trang hiện đại.
Áo dài ngũ thân cách tân
Áo dài ngũ thân tấc tiên nữ
Với vẻ đẹp thướt tha, dịu dàng và bay bổng. Mẫu áo này kết hợp giữa gam màu hiện đại và cấu trúc truyền thống, mang lại vẻ đẹp duyên dáng và mộng mị.
Áo dài ngũ thân tấc tiên nữ
Áo dài ngũ thân với màu sắc tuỳ ý
Bạn có thể chọn các màu sắc như xanh, đỏ, tím, vàng,… theo sở thích cá nhân.
Áo dài ngũ thân với màu sắc tuỳ ý
Áo dài ngũ thân với hoa văn chìm cho nam
Phù hợp trong các dịp lễ hội hoặc các ngày, kỳ lễ quan trọng, áo dài ngũ thân với hoa văn chìm mang đến sự trang trọng và phù hợp.
Áo dài ngũ thân với hoa văn chìm cho nam
Hy vọng với những thông tin về áo dài ngũ thân trên của Áo Dài Tài Lộc, bạn sẽ hiểu rõ hơn về ý nghĩa và nguồn gốc của mẫu thiết kế này trong vẻ đẹp văn hoá Việt Nam.
