Khi đến Huế, không thể bỏ qua cơ hội mặc bộ ảnh áo dài Nhật Bình tại Cung đình Huế. Đây là trang phục cổ điển vô cùng tinh xảo được mặc bởi các phi tần và công chúa trong thời kỳ triều Nguyễn. Vậy áo dài Nhật Bình có xuất xứ từ đâu? Hãy cùng khám phá thêm những thông tin thú vị về áo Nhật Bình qua bài viết dưới đây do Áo Dài Tài Lộc chia sẻ.
Nguồn gốc của Áo Nhật Bình
Áo Nhật Bình là trang phục cung đình dành cho các cung tần nhất, nhị, tam và tứ giai. Nó cũng được mặc bởi hoàng hậu và công chúa trong thời kỳ trước đây. Áo Nhật Bình có nguyên mẫu tương tự áo Phi Phong thời triều Minh, với cổ xẻ và dạng đối khâm. Áo có dáng áo to và tạo thành hình chữ nhật ngay phía trước ngực, đồng thời có dải vải buộc hai vạt áo với nhau ở dưới ức.
Tư liệu hình ảnh từ đầu thế kỷ XX cho thấy rằng cả hoàng hậu, công chúa và cung tần đều mặc áo Nhật Bình và đeo khăn vành. Từ đó, có thể suy ra rằng Áo Nhật Bình được ra đời vào năm 1807, trong thời vua Gia Long, và tiếp tục tồn tại cho đến cuối triều Nguyễn.
Đặc điểm đặc trưng của áo Nhật Bình
Áo Nhật Bình, mặc dù dựa trên nguyên mẫu của áo Phi Phong thời triều Minh, nhưng vẫn có nhiều khác biệt đáng chú ý. Điều này thể hiện tinh thần sáng tạo và lòng tự hào dân tộc. Nó cũng rõ ràng phản ánh các đặc điểm văn hóa độc đáo của người Việt. Các điểm đáng chú ý bao gồm:
1. Hoa văn:
Trên các bức họa cổ truyền, áo Nhật Bình thường có các hoa văn hình tròn khép kín. Bên trong hình tròn thường được thêu các hình ảnh của rồng, phượng. Các hoa văn phụ cũng đa dạng hơn, thường sử dụng các hình ảnh mang ý nghĩa tốt lành như chữ “Phúc” và “Thọ”, bát bửu và sóng nước.
2. Sắp xếp hoa văn trên áo Nhật Bình:
Áo Nhật Bình thời triều Nguyễn có sự thay đổi về sắp xếp hoa văn dựa trên cấp bậc và vai trò của người mặc. Do đó, từ hoa văn, người ta có thể nhận biết được cấp bậc, địa vị và danh phận của người đó. Tuy nhiên, quy tắc này không áp dụng cho áo Nhật Bình của Hoàng Hậu.
3. Màu sắc:
Bên cạnh hoa văn, màu sắc cũng cho phép phân biệt các cấp bậc. Ví dụ, áo Nhật Bình dành cho Hoàng Hậu thường là màu cam hoặc màu vàng. Áo dài Nhật Bình của công chúa thường có màu đỏ. Màu sắc của nữ quý tộc cũng phụ thuộc vào cấp bậc của chồng.
4. Phụ kiện:
Áo Nhật Bình thường đi kèm với nhiều phụ kiện khác nhau. Phụ kiện phổ biến nhất là các chiếc cúc áo được nạm vàng hoặc làm từ đá quý và ngọc quý. Ở phần dưới cổ tay áo, có thêm 2 dải dây dài được gọi là dải thùy lưu.
Trong thời kỳ của vua Gia Long, phụ kiện còn bao gồm Kim ước cho Hậu phi. Thời Thiệu Trị, Kim ước được thay thế bằng Kim phượng. Phụ kiện này thay đổi theo thời gian, nhưng vẫn thể hiện sự quý phái của người mặc.
Cổ phục Nhật Bình ngày nay
Trong hơn nửa thập kỷ qua, áo Nhật Bình dường như đã dần trở thành một phần của quá khứ. Hình ảnh áo này chỉ xuất hiện trong các dịp lễ hội truyền thống. Tuy nhiên, với xu hướng quan tâm và khám phá về trang phục truyền thống, các bạn trẻ hiện nay đã lựa chọn áo dài Nhật Bình cho bộ ảnh cưới hoặc những ngày lễ đặc biệt.
Trong khung cảnh lãng mạn của thành phố Huế, việc chụp ảnh với áo Nhật Bình tôn thêm vẻ đẹp của Kinh thành Huế. Hơn bao giờ hết, giới trẻ đang cùng nhau bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa đẹp của đất nước.
Khi du lịch đến Huế, hầu hết các cửa hiệu ảnh cưới lớn đều có sẵn các mẫu áo Nhật Bình cho thuê. Bạn không cần phải chụp ảnh cưới, nếu bạn muốn chụp một bộ ảnh cổ trang riêng cho mình, bạn có thể thuê áo Nhật Bình tại các cửa hàng cho thuê ở Huế và thực hiện ý tưởng của bạn.
Có áo Nhật Bình cách tân không?
Tuy nhiên, thực tế là không có sự tồn tại của áo Nhật Bình cách tân như các khái niệm hiện nay thường lạm dụng. Áo Nhật Bình từ lâu đã có bản chất là loại áo được sử dụng trong các dịp lễ tiết. Nó được các hậu cung và các nữ thành viên trong gia đình hoàng gia sử dụng trong các dịp lễ tết theo quy tắc chặt chẽ. Những quy tắc này cũng áp dụng cho màu sắc và trang trí với nhiều ý nghĩa khác nhau. Nói cách khác, áo Nhật Bình mang sự gò bó vị thế của người sử dụng dựa trên cấp bậc xã hội trong thời kỳ phong kiến. Những quy định này phần nào thể hiện quy chế thời Nguyễn. Điều đó chỉ xảy ra khi áo Nhật Bình tuân thủ các quy tắc này, nó mới được coi là “Nhật Bình”.
Vì vậy, nếu bạn nghe về “Áo Nhật Bình cách tân”, đó chỉ là một thuật ngữ không thực tế và không tồn tại. Để tránh sự lạm dụng và hiểu rõ về áo Nhật Bình, hãy nhớ rằng áo này chỉ tồn tại trong ngữ cảnh lễ hội truyền thống và không có sự “cách tân” như những khái niệm hiện tại.
Khi đề cập đến cổ phục, nó mang trong mình sự hồi tưởng về quá khứ. Tuy nhiên, không nên dựa vào điều đó để thay đổi cấu trúc của một trang phục dân tộc. Áo dài Nhật Bình chỉ có giá trị văn hóa và mang nét đẹp lịch sử khi nó được giữ nguyên như hình ảnh của các phi tần và hoàng hậu ngày xưa. Chúng ta có quyền bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc. Tuy nhiên, việc thay đổi và đặt nhãn “cách tân” không hợp lý.
Cuối cùng, đó là những thông tin thú vị về áo Nhật Bình – một nét đẹp đặc trưng của xứ Huế mà Áo Dài Tài Lộc muốn giới thiệu đến bạn. Trải nghiệm mặc áo dài Nhật Bình và dạo chơi trong Kinh thành Huế là một trải nghiệm tuyệt vời. Hãy thuê ngay một bộ áo dài cổ phục và tạo cho chính mình một album ảnh đáng nhớ trong chuyến du lịch đến Huế!